Međunarodni institut za bliskoistočne i balkanske studije (IFIMES)[1] iz Ljubljane, Slovenija, redovno analizira događanja na Bliskom istoku, Balkanu i po svijetu. Dr. Tomi Dimitrovski je bivši makedonski ambasador u Republici Sloveniji (2014-2018) i bivši Generalni konzul u Solunu, Republika Grčka (2007-2014). U svom članku pod naslovom „Parlamentarni izbori u Grčkoj 2023: Mitsotakis – historijska šansa da postane najuspješniji premijer u posljednjih nekoliko decenija/Парламентарни избори во Грција 2023: Мицотакис – историска шанса да стане најуспешниот Премиер во последните неколку децении“, analizira aktuelna dešavanja u Grčkoj povodom ponovnih parlamentarnih izbora, koji će se održati 25.juna 2023.godine. Njegov članak objavljujemo u cijelosti.
Dobro ste pročitali. Ali kalendar pokazuje na 9. septembar 1993.godine. Tada se već smijenjeni ministar vanjskih poslova Antonis Samaras odvojio od Nove demokratije i privukao nekoliko bivših kolega poslanika u novoformiranu stranku (Politička Zora). I time je premijera Konstantinosa Mitsotakisa (oca aktuelnog predsjednika stranke Kyriakosa Mitsotakisa) ostavio bez potrebne parlamentarne većine. Parlament je raspušten, a u oktobru iste godine stariji Mitsotakis izgubio je parlamentarne izbore. Samaras se nije složio sa mekim stavom premijera Konstantinosa Mitsotakisa prema sjevernom susjedu. Pričalo se, da je Mitsotakis, u dogovoru sa tadašnjim makedonskim predsjednikom Kirom Gligorovim, spreman da prizna svog sjevernog susjeda pod imenom Nova Makedonija. Zašto je ovo važno?
Usprkos složenim odnosima, aktuelni predsjednik stranke Nova demokratija, Kyriakos Mitsotakis, uspio je da sačuva jedinstvo stranke. U velikim grčkim strankama uvijek postoji neki oblik frakcija okupljenih oko bivših lidera. Ali ovoga puta i bivši predsjednici (partije) i premijeri Konstantinos Karamanlis i Antonis Samaras (nakon nekoliko godina vratio se u matičnu stranku) čvrsto stoje iza lidera Mitsotakisa. Pojavili su se (u manjim ulogama) i u aktuelnoj kampanji, ali dovoljno da pošalju poruku jedinstva u stranci.
To je jedan od atributa (sposobnost održavanja dobrih odnosa sa bivšim predsjednicima) Mitsotakisa, koji je izrastao u neprikosnovenog lidera stranke uz ogromnu podršku članstva i simpatizera. Ali u prošlosti, na početku karijere Mitsotakis je bio samo član parlamenta, dok je njegova sestra Dora Bakoyanni bila ministrica vanjskih poslova. Bila je u igri i kao moguća predsjednica stranke. Mnogi su sumnjali u Kyriakosove sposobnosti. Naravno, demantirao ih je sa mjesta premijera Grčke, a to je nedavno priznala i njegova sestra u televizijskom nastupu.
Za naredne izbore na snazi je stari-novi modificirani izborni model »Pojačane proporcionalne zastupljenosti«. Stranka koja osvoji najviše glasova u procentima dobit će dodatni broj bonus poslanika. Velike su šanse da Nova demokratija osvoji preko 40% glasova i tako dobije maksimalni mogući bonus poslanika (50). To znači da je moguće dobiti ukupno između 157 i 163 poslanika, i tako samostalno formirati sljedeću vladu (za to joj je potreban 151 poslanik). U ovom trenutku državu vodi tehnička vlada koju predvodi sudija Joannis Sarmas, s obzirom da niko nije ni pokušao da formira vladu nakon izbora u maju ove godine.
Nova demokratija je očigledno uspjela da prevaziđe nepovoljan period izazvan aferom prisluškivanja (lidera stranke PASOK Nikosa Androulakisa i nekoliko novinara), ali i tragičnu željezničku nesreću sa mnogo žrtava u oblasti Thembi. Ali, prema analizama nekoliko relevantnih finansijskih institucija iz inostranstva, ekonomski pokazatelji zemlje se konstantno poboljšavaju.
Lijevo orijentirana stranka Siriza će osvojiti oko 20% glasova ili oko 55 poslanika. PASOK (član Partije evropskih socijalista-PES) imat će oko 11%, odnosno oko 30 poslanika. Slijedi Komunistička partija sa oko 7% glasova i nešto manje od 20 poslanika.
Najvjerovatnije će sljedeći grčki parlament biti sastavljen od sedam stranaka. Partije Eliniki Lisi (u prevodu: Grčko rješenje); Niki (u prevodu: Pobjeda); i Plevsi Eleftherias (u prevodu: Plovidba slobode) u anketama prelaze cenzus od 3% i moguće je da će svaka osvojiti najmanje po 10 poslanika u novom sazivu parlamenta. Sedam partija za grčke uslove znači, da je relativno mnogo stranaka zapravo osiguralo mjesto u najvišem zakonodavnom tijelu zemlje. Ukoliko stranke, koje osvoje manje poslanika od pobjedničke stranke povećaju svoj procentualni udio u parlamentu, smanjit će broj poslanika prvoplasirane stranke.
I ovdje su Mitsotakis i Nova demokratija neprikosnoveni. Mitsotakis se u kampanji često pojavljuje u besprijekornoj odjevnoj liniji u elegantnoj bijeloj košulji (kada to protokol dozvoljava) sa zavrnutim rukavima na susretima sa građanima. I sam nastup je prilično specifičan. Na manjim biračkim mjestima nema klasičnog klišea sa velikom binom i političarima u odijelima. Prije nego što održi govor, Mitsotakis pozdravlja okupljene, i kreće se kroz masu prema centru gomile gdje postoji minimalno uzvišenje u vidu bine sa koje se obraća publici. Sve ovo pratilo je izvanredno ukrašavanje nebesko plavih grčkih i partijskih zastava (plava je i zastava Nove demokratije) praćeno zvucima sirena. Atmosfera na skupovima Nove demokratije je pobjednička i opuštena. Glavni Mitsotakisov argument je da zadobije povjerenje birača u mjeri u kojoj može samostalno formirati vladu.
Mitsotakis je također miljenik medija. On je posvuda. Poseban naglasak u njegovoj kampanji su mladi. Zbog toga je prilično aktivan na Tik Tok platformi.
Siriza u kampanji pokušava zadržati osvojene pozicije na majskim izborima. Kao da u zraku lebdi pitanje da li će Alexsis Tsipras nakon ovih izbora ostati na čelu stranke. Možda zbog velikog medijskog favoriziranja Nove demokratije, ostale velike stranke Siriza i PASOK nekako ne dolaze do izražaja u ovoj kampanji.
Ovo nije nimalo naivno. Grčka je mediteranska zemlja. Počela je sezona posjeta prekrasnim grčkim pješčanim plažama i toplom moru. U Grčkoj postoji navika jednodnevnih posjeta plažama i kupanja u moru. Sve to prati hladna kafa, te grčki gastro specijaliteti, u hladu sjenci pored mora. Sva tri najveća grčka grada, kao i mnogi manji gradovi, okruženi su beskrajnim pješčanim plažama i toplim morem. Sve je to izazov prije svega za Novu demokratiju. Da motivira birače, da bar dio dana odole prekrasnim plažama, moru i gastronomskim užicima i krenu na biračka mjesta.
To je još važnije s obzirom da ankete pokazuju, da je, kako smo rekli, moguće da će novi grčki parlament biti sastavljen od sedam, pa i osam partija. Niska izlaznost birača praćena povećanim procentom glasova među ostalim strankama može lako smanjiti izborni rezultat Nove demokratije na 149 poslanika. Mitsotakis napominje da će, ako ovaj put stranka ne uspije da sama formira vladu, zemlja ići na nove treće uzastopne izbore, krajem avgusta. Nova demokratija ne želi koalicionu vladu, a Grčka također nema dobra iskustva sa koalicionim vladama. Za sada ankete pokazuju da će stranka uspjeti na ovim izborima, a 25.juna, kasno uvečer, objavit će da će samostalno formirati novu grčku vladu.
Govoreći o prekrasnim grčkim plažama, treba napomenuti da je glavna turistička sezona pred vratima. Broj rezervacija za ovu sezonu ukazuje na veliku šansu da Grčka ponovo obori vlastiti rekord u broju dolazaka turista iz inostranstva. Sve to ide u prilog Novoj demokratiji, s obzirom da je tokom njene vladavine, a nakon pandemije Covid-19, turizam u zemlji u ekspanziji.
Grčka, kao zemlja iz regiona, koja je dugi niz godina članica Evropske unije, nalazi se pred velikim izazovom. Minimalna plata je i dalje niska (u poređenju sa evropskim prosjekom). Međutim, Mitsotakis je u svom Tik Tok postu, očigledno usmjerenom prema mlađim biračima, obećao dalji rast minimalne plate. Uostalom, prethodna vlada Nove demokratije povećala je minimalnu platu na 20%.
Grčka više nije problematična članica eurozone. Sada zemlja ima dogovorene povoljne uslove sa međunarodnim kreditorima. Makroekonomski pokazatelji zemlje su solidni. Ali ne zaboravimo, Grčka je jedna od starijih članica EU i eurozone. Dakle, pred njom je još dug put.
Odnosi sa starim-novim predsjednikom Turske Recepom Tayyipom Erdoganom, trenutno nisu u nekoj velikoj krizi. Ali nikada nisu bili savršeni. Ovi odnosi su uvijek bili izazov. Mitsotakis je optužio Generalni konzulat Turske u Komotini/Gümülcine (područje nastanjeno s velikim brojem muslimanskih glasača) da se miješa u izborni proces u junu u korist partije Siriza. Zanimljive su ogromne rezerve gasa u južnom Mediteranu. Turska je također zainteresirana za njih, a to čini situaciju kompleksnom.
Prespanski sporazum. Mitsotakis je ovdje također prišao sa velikom mudrošću. Nije Grčka napravila neke velike iskorake otkako je ukinula veto na svog sjevernog susjeda na putu ka NATO i EU, ali odnosi su sada u opuštenijoj atmosferi. Za razliku od svoja dva prethodnika, Mitsotakis ima umjereniji stav.
Odnosi sa Albanijom i grčkom manjinom u toj zemlji. Na nedavnim lokalnim izborima u Albaniji došlo je do konfliktne situacije kada je albanska policija uhapsila jednog od kandidata za gradonačelnika (iz grčke manjine) pod optužbom da je podmićivao birače. Tadašnji ministar vanjskih poslova Grčke Nikos Dendias je promptno reagirao. Situacija se smirila. Sve je to došlo kao dodatni argument i poentiranje na račun Nove demokratije.
Iako je Grčka članica Šengenske zone, jedini susjed EU s kojim dijeli kopnenu granicu je Republika Bugarska. Još uvijek postoji prostor za unapređenje saradnje između dvije zemlje. Članstvo Bugarske i Rumunije u narednom periodu u Šengenskoj zoni koristit će i Grčkoj. Time će Grčka postati kopneno povezana sa ostatkom šengenske zone.
Međutim, glavni koridor za kopneni transport robe prolazi kroz Skoplje i Beograd. Ovaj prirodni koridor za transport ljudi i robe postoji već dugi niz decenija, a takav će ostati i u budućnosti. Dalja integracija dva sjeverna susjeda, kao i cijelog zapadnog Balkana u EU, izazov je i za Grčku. Saradnja sa regionalnom inicijativom Otvoreni Balkan je moguća u bliskoj budućnosti.
Grčka tradicionalno gaji odlične odnose sa Beogradom. Ali većina članica EU priznala je Kosovo kao nezavisnu državu. Odnosi Atine sa Prištinom u kontekstu istovremenog očuvanja dobrih odnosa sa Beogradom veliki su izazov za grčku diplomatiju.
Odnosi sa SAD su trenutno na najvišem mogućem nivou. Ali oni će nastaviti da se produbljuju u oblastima odbrane i energetike. Terminal za tečni gas u Alexandropolisu trebalo bi da počne sa radom u decembru 2023. Preko njega će se tečni gas transportirati iz SAD i Bliskog istoka u region jugoistočne Evrope. Bez sumnje, Grčka je trenutno najpouzdaniji i najstabilniji partner Sjedinjenih Država u ovom turbulentnom regionu. I da ne zaboravimo, potvrđena je prva pošiljka aviona pete generacije F35, koja će stići u Grčku 2028.godine. Govoreći o strateškim partnerstvima u regionu, hoće li još neko dobiti naprednu tehnologiju poput F35?
Međutim, ekonomija je glavni argument prethodne vlasti (ne tehničke, već prethodne političke Mitstotakisove). Nastavak uspješnog trenda rasta makroekonomskih pokazatelja također će u narednom periodu biti glavni cilj nove vlade. I, naravno, strane investicije, poput impresivne investicije u Park Elenikon, koja će obogatiti ponudu atinske rivijere. Rado ističu, da je ovo zapravo najveći obalni projekat u Evropi u ovom trenutku.
Ako sve to uspije Mitsotakisu, on će izaći kao najuspješniji predsjednik stranke i premijer u Grčkoj u posljednjih nekoliko decenija. Ali u Novoj demokratiji s ponosom ističu, da su trenutno zapravo najveća stranka (u kontekstu procenta osvojenih glasova na centralnom i lokalnom nivou) u porodici Evropske narodne partije (EPP).
O autoru:
Dr. Tomi Dimitrovski je bivši makedonski ambasador u Republici Sloveniji (2014-2018) i bivši generalni konzul u Solunu, Republika Grčka (2007-2014). Tomi Dimitrovski je doktor nauka (Univerzitet Sheffield, Ujedinjeno Kraljevstvo, 2018). Predaje strateško upravljanje zdravstvenim organizacijama na Univerzitetu Sheffield, Ujedinjeno Kraljevstvo, i zdravstveni menadžment na Evropskom kampusu Univerziteta York u Solunu, Republika Grčka.
Članak predstavlja stav autora in ne odražava nužno stav IFIMES-a.
Ljubljana/Skoplje 19.juni 2023
[1] IFIMES – Međunarodni institut za bliskoistočne i balkanske studije sa sjedištem u Ljubljani, Slovenija, ima specijalni konzultativni status pri Ekonomsko-socijalnim vijećem ECOSOC/UN, New York, od 2018.godine i izdavač je međunarodne naučne revije »European Perspectives«.
МАКЕДОНСКИ:
Меѓународниот институт за блискоисточни и балкански студии (ИФИМЕС[1]) од Љубљана, Словенија, редовно ги анализира настаните на Блискиот Исток, на Балканот, и во светот. Д-р. Томи Димитровски е поранешен македонски Амбасадор во Република Словенија (2014-2018) и поранешен Генерален Конзул во Солун, Република Грција (2007-2014). Во својата статија со наслов „Парламентарни избори во Грција 2023: Мицотакис – историска шанса да стане најуспешниот Премиер во последните неколку децении“, тој ги анализира актуелните настани во Грција во контекст на парламентарните избори во Република Грција, кои ќе се одржат на 25ти Јуни 2023 година. Неговата статија ја објавуваме во целост.
Добро прочитавте. Но календарот покажува 9ти Септември 1993ра година. Во тоа време веќе разрешениот Министер за Надворешни работи Андонис Самарас се имаше издвоено од партијата Нова Демократија и привлече во новоформираната партија (Политичка Зора) неколку поранешни сопартијци пратеници. И со тоа го остави Премиерот Константинос Мицотакис (таткото на сегашниот Претседател на партијата Киријакос Мицотакис) без неопходното парламентарно мнозинство. Парламентот се распушти и во Октомври истата година Мицотакис постариот ги изгуби парламентарните избори. Самарас не се согласуваше со мекиот став на Премиерот Константинос Мицотакис кон северниот сосед. Постоеја гласини дека Мицотакис во договор со тогашниот Претседател Киро Глигоров бил спремен да го признае својот северен сосед со името Нова Македонија. Зошто е ова важно?
И покрај комплексните односи, сегашниот Претседател на партијата Нова Демократија, Киријакос Мицотакис успеа да го сочува единството на партијата. Во големите грчки партии секогаш постојат еден вид на фракции околу поранешните лидери. Но овој пат и двајцата поранешни Претседатели (на партијата) и Премиери Константинос Караманлис и Андонис Самарас (после неколку години се врати во матичната партија) цврсто стојат зад лидерот Мицотакис. Тие се појавија (во помали улоги) и во сегашнава кампањата, но доволно за да упатат порака на сплотеност во партијата.
Ова е еден од атрибутите (умешноста да ги задржи добрите релации со поранешните Претседатели) на Мицотакис со кои тој израсна во неприкосновен лидер на партијата со огромна поддршка на членството и симпатизерите. Но во минатото Мицотакис на почетокот на својата кариера беше само пратеник на партијата, додека неговата сестра Дора Бакојани беше Министер за Надворешни работи. Таа беше и можен Претседател на партијата. Многумина се сомневаа во способностите на Киријакос. Се разбира потоа тој ги демантираше од позицијата Премиер на Грција, а тоа неодамна на едно гостување на ТВ го призна и неговата сестра.
Старо новиот модифициран изборен модел на »Зајакната пропорционална застапеност« е на сила за наредниве избори. Партијата која што процентуално ќе освои нај повеќе гласови ќе добие и додатен бонус на пратеници. Големи се шансите Нова Демократија да освои над 40% од гласовите, и со тоа да го добие максималниот можен бонус на пратеници (50). Тоа значи дека е можно да добие вкупно помеѓу 157 и 163 пратеника, и со тоа самостојно да ја формира следната влада (за ова и се потребни 151 пратеника). Во овој момент земјата ја води техничка влада предводена од судијата Јоанис Сармас, со оглед дека никој не се ни обиде да составува влада после изборите во Мај годинава.
Нова Демократија очигледно успеа да ги надмине лошите моменти со аферата прислушкување (на лидерот на партијата ПАСОК Никос Андрулакис и неколку новинари) но и трагичната железничка несреќа со многу жртви во областа Темби. Но и спрема анализите на повеќе релевантни финансиски институции од странство, економските перформанси на земјата константно се подобруваат.
Лево ориентираната Сириза ќе освои околу 20% од гласовите или околу 55 пратеника. ПАСОК (членка на Партијата на Европските Социјалисти) ќе има околу 11% односно 30тина пратеника. Следуваат Комунистичката партија со околу 7% и нешто помалку од 20 пратеника.
Најверојатно следниот грчки парламент ќе биде составен од седум партии. Партиите Елиники Лиси (во превод Грчко Решение); Ники (во превод Победа); и Плевси Елефтериас (во превод Пловидба на Слободата) на анкетите го поминуваат прагот од 3% и можно е да освојат по најмалку 10 пратеника во новиот Парламент. Седум партии за грчки услови значи дека всушност релативно многу партии обезбедиле место во највисокиот законодавен дом во земјата. Доколку партиите кои што ќе освојат помалку пратеници од победничката партија, го зголемат својот процентуален удел во Парламентот ќе го намалат бројот на пратеници на прворангираната партија.
И тука Мицотакис и Нова Демократија се неприкосновени. Мицотакис во кампањата често настапува во беспрекорна линија само со елегантна кошула (кога протоколот го дозволува тоа) со завртени ракави на средбите со граѓаните. И самиот настап е доста специфичен. Во помалите изборни места нема класично клише со голема бина и политичари во костуми. Мицотакис пред да одржи говор се поздравува со следбениците, и се движи помеѓу народот кон центарот на толпата каде што се наоѓа минимално извишување во вид на бина од каде што им се обраќа на присутните. Сето тоа проследено се извонредна декорација на небесно плави грчки и партиски знамиња (и знамето на Нова Демократија е плаво) проследени со звуци на сирени. Атмосферата на митинзите на Нова Демократија е победничка и релаксирана. Главниот аргумент на Мицотакис е да ја добие довербата на гласачите до тој степен да може самостојно да формира влада.
Мицотакис е и миленик на медиумите. Тој е насекаде. Посебен акцент во неговата кампања се младите. Затоа е и доста активен на платформата Тик Ток.
Сириза во кампањата са обидува да ги задржи позициите освоени на изборите во Мај. Како да лебди во воздухот прашањето дали после овие избори Ципрас ќе остане да ја води партијата. Можеби поради големото фаворизирање на Нова Демократија од страна на медиумите, останатите големи партии СИРИЗА и ПАСОК некако не се наметнуваат во оваа кампања.
Ова и не е толку наивно. Грција е медитеранска земја. Сезоната за посета на убавите грчки песочни плажи и топлото море започна. Во Грција има навика за еднодневна посета на плажите и капење во морето. Сето ова e проследено со ладно кафе, и грчки гастрономски специјалитети, под сенка покрај морето. Сите три најголеми грчки града, како и многу помали места се опкружени со бескрајни песочни плажи и топло море. Сето ова е предизвик пред се за Нова Демократија. Да ги мотивира гласачите, барем во еден дел од денот да им одолеат на убавите плажи, морето, и гастрономските уживања и да се упатат кон гласачките места.
Тоа е уште повеќе важно со оглед дека анкетите укажуваат дека како што рековме можно е новиот грчки Парламент да биде составен од седум, дури и осум партии. Малата излезност на гласачи проследена со зголемен процент на гласови кај останатите партии лесно може да ја сведе Нова Демократија на 149 пратеника. Мицотакис напоменува, дека доколку и овој пат партијата не успее сама да состави влада, земјата ќе оди на нови трети последователни избори, кон крајот на Август. Нова Демократија не сака коалициона влада, а и Грција нема некое искуство со коалиционите влади. Сега за сега анкетите укажуваат дека партијата на овие избори ќе успее, и веќе на 25ти Јуни покасно вечерта ќе објави дека самостојно ќе ја формира новата грчка влада.
Кога сме кај убавите грчки плажи, треба да се напомене дека главната туристичката сезона е на прагот. Бројот на резервации за оваа сезона укажува на големи шанси Грција повторно го сруши сопствениот рекорд во бројот на пристигнувања на туристи од странство. Сето ова и оди во прилог на Нова Демократија, со оглед дека во време на нејзиното владеење, и пост Ковид-19 пандемијата туристичките перформанси на земјата се во пораст.
Грција како земја од регионот која што долги години е членка на Европската Унија се соочува со голем предизвик. Минималната плата е сеуште ниска (во споредба со европскиот просек). Сепак Мицотакис во својата објава на Тик Ток евидентно насочена кон помладите гласачи обеќа понатамошен раст на минималната плата. Впрочем досегашната Влада на Нова Демократија ја зголеми минималната плата за 20 проценти.
Грција повеќе не е проблематичниот член на Еврозоната. Сега земјата има поволни услови кај меѓународните кредитори. Макроекономските показатели на земјата се солидни. Но да не заборавиме, Грција е една од постарите членки на ЕУ и на Еврозоната. Така да има уште долг пат пред себе.
Односите со старо-новиот Претседател на Турција Реџеп Таип Ердоган. Во моментов не се во некоја голема криза. Но никогаш и не биле совршени. Овие односи се секогаш предизвик. Мицотакис го обвини Генералниот Конзулат на Турција во Комотини (област каде што има голем број на гласачи со муслиманска вероисповест) за мешање во мајскиот изборен процес во полза на партијата Сириза. Огромните резерви на гас во јужниот медитеран се интересни. За нив е заинтересирана и Турција, и тоа ја прави ситуацијата комплексна.
Преспанскиот договор. Мицотакис и тука пристапи со голема мудрост. Не дека Грција направи некој голем исчекор после кревањето на ветото за својот северен сосед на патот кон НАТО и ЕУ, но односите сега се во релаксиран атмосфера. За разлика од своите двајца претходници, Мицотакис има поумерен став.
Односите со Албанија и грчкото малцинство во таа земја. На неодамнешните локални избори во Албанија имаше конфликтна состојба кога албанската полиција уапси еден од кандидатите за градоначалник (од грчкото малцинство) со обвинение за поткуп на гласачи. Тогашниот Министер за Надворешни Работи на Грција, Никос Дендиас експресно реагираше. Состојбата се смири. Сето ова дојде како аргумент плус на контото на Нова Демократија.
Иако Грција е членка на Шенген зоната, единствен сосед од ЕУ со кој што дели копнена граница е Република Бугарија. Постои уште простор за зголемување на соработката помеѓу двете земји. Членството на Бугарија и Романија во наредниот период во Шенген зоната ќе биде и во корист на Грција. Со тоа и Грција ќе стане поврзана со остатокот од Шенген зоната по копнен пат.
Но сепак главниот коридор за транспорт на стоки по земјен пат поминува преку Скопје и Белград. Овој природен коридор за транспорт на луѓе и добра е во функција многу децении, и така и ќе остане и во иднина. Понатамошната интеграција на двата северни соседа како и целиот западен Балкан во ЕУ е предизвик и за Грција. Соработката со иницијативата Отворен Балкан е можна во непосредна иднина.
Грција традиционално негува одлични односи со Белград. Но повеќето членки од ЕУ го имаат признаено Косово како независна држава. Односите на Атина со Приштина во контекст на зачувување на добрите односи со Белград во исто време се голем предизвик за грчката дипломатија.
Односите со САД во моментов се на највисокото можно ниво. Но ќе продолжат да се продлабочуваат на полињата на одбраната и енергетиката. Терминалот за течен гас во Александрополис треба да профункционира во декември 2023та. Преку него ќе се транспортира течен гас од САД и блискиот исток кон регионот на југоисточна Европа. Несомнено Грција во моментов е најсигурниот и најстабилниот партнер на САД во овој турбулентен регион. И да не заборавиме, првата пратка на авионите од петтата генерација F35 е потврдена и ќе пристигне во Грција во 2028ма година. Кога сме кај стратешките партнерства во регионот, ќе добие ли воопшто некој друг напредна технологија како што е F35?
Сепак економијата е главниот аргумент на досегашната влада (не техничката туку таа претходната политичка на Мицотакис). Продолжување на успешниот тренд во макро-економските показатели и во иднина ќе бидат главна цел на новата влада. И се разбира странските инвестиции, како на пример импресивната инвестиција Елиникон Парк којa што ќе ја збогати понудата на атинската ривиера. Тие милуваат да потенцираат дека ова е всушност најголемиот крајбрежен проект во Европа во моментов.
Доколку сите овие работи му успеат на Мицотакис, тој ќе се издигне како најуспешниот Претседател на партијата и Премиер во последните неколку децении во Грција. Но во Нова Демократија гордо укажуваат дека во моментов всушност тие се најголемата партија (во контекст на процент на освоени гласови на централно и локално ниво) во фамилијата на Европската Народна Партија.
За авторот:
Др. Томи Димитровски е поранешен македонски Амбасадор во Република Словенија (2014-2018) и поранешен Генерален Конзул во Солун, Република Грција (2007-2014). Томи Димитровски докторирал на University of Sheffield, United Kingdom и предава стратегиско управување со здравствените организации на University of Sheffield, United Kingdom, како и здравствен менаџмент на CITY College, University of York Europe Campus во Солун, Република Грција.
Текстот претставува личен став на авторот кој не во сите случаи е идентичен со ставовите на ИФИМЕС
Љубљана/Скопје 19 Јуни 2023
[1] ИФИМЕС - Меѓународен институт за блискоисточни и балкански студии со седиште во Љубљана, Словенија, кој има специјален консултативен статус со Економско - социјалниот совет ЕКОСОЦ/ООН, Њујорк, од 2018 година и издавач на меѓународното научно списание »European Perspectives«.
